Ülkemizin üç tarafı (farklı özelliklere sahip) denizlerle çevrili 8333 km`lik bir kıyı şeridine sahiptir. Denizlerimizin farklı özellikleri,sadece avcılığı değil aynı zamanda bu ortamlarda yapılan yetiştiricilik faaliyetlerini de etkilemektedir.Avcılık yoluyla elde edilen su ürünleri üretiminde çeşitli dalgalanmalar görülürken, yetiştiricilik yoluyla elde edilen üretim sürekli artış eğilimi göstermektedir. Geçmişte su ürünleri üretimi büyük oranda avcılık yöntemiyle yapılırken günümüzde ise üretiminin yaklaşık %45-50’si deniz ve iç sularda yetiştiricilik yoluyla yapılmaktadır.Kara ve denizde toplam 2286 adet işletme mevcut olup, 836,524 ton/yıl kapasite ile ülke ekonomisine katkı sağlamaktadır. 2019 verilerine göre su ürünleri üretimi 373.356 ton ve ihracat ise 1 milyar 40 milyona ulaştırmıştır.
Bölgemiz Hatayda 15 adet irili ufaklı üretim tesisi bulunmaktadır. İskenderun Körfezi’nde ise birçok balık ve omurgasız bulunmaktadır. Körfezimizde özellikle; lagos, karides, dil balığı, çupra, levrek kaya balığı ve gümüş balığı avlanmaktadır. Bölgemizden Ortadoğu’ya açılan Suriye’ye, Lübnan’a, Libya’ya, İsrail’e ve Irak’a su ürünleri ihracatı yapılmaktadır. Son 6 yıllık ihracat verilerine göre bölgemizden yapılan ihracat rakamlarının 16-19 milyon dolar arasında olduğu tespit edilmiştir.
İnsanların kaliteli-güvenli ve dengeli beslenmesinde su ürünleri önemli bir yer tutmaktadır. Su ürünleri sektörü oluşturduğu katma değer (ihracat) ve istihdama katkısı ile ülkemiz içim stratejik öneme sahip bir sektördür.Teknolojinin hızlı ve sürekli değişmesine bağlı olarak bu sektör dünyada olduğu gibi ülkemizde mevcut kapasitesine ek olarak fiziksel altyapısı, insan kaynağı ve sektörel potansiyel ile büyümeye artan hızda devam etmektedir.
Su ürünleri sektörü piyasa koşullarına göre kendini yenileyerek üretimde tesis, işleme ve değerlendirme kapasitelerini artırarak ve yeni yetiştiricilik alanlarının kullanıma açılmasıyla üretim ve ihracatını her geçen gün artırmıştır. İşte bu gelişen teknolojiye bağlı olarak Üniversite-sektör işbirliği için araştırma ve geliştirme büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda Araştırma merkezimiz (İSTE-DÜM) üniversite ile sektör arasında bir köprü vazifesi görmede önemli bir rol üstlenecektir. Hiç kuşkusuz bilgi birikiminin temel kaynağı, araştırmacının tecrübelerinden, buluşlarından ve çalışmalarından geçmektedir. Bilgi üretiminde kişiden çok kişiler arasında etkileşim önemli bir yer tutar. Bilgi paylaşımında yeni bilgilerin ve fikirlerin üretilmesi teknolojik gelişimler ve inovatif yaklaşımlar ile su ürünleri üretime katkılar sağlayarak sektörü daha ileri noktalara taşınabilir.
Merkezimiz;
- Farklı disiplinlerden akademisyenler arasındaki işbirliğini geliştirmede,
- Akademik olarak Ar-Ge ile sektör arasında araştırmaların topluma olan faydasını ön plana çıkararak üniversitelerin sosyal yüzü olabilmesinde,
- Su ürünleri fakültelerinde üretilen uygulamalı bilgiyi sektörle buluşturup hem bölgesel hem de ülke kalkınmasına katkıda bulunmada,
- Üniversitelerin araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin ticarileştirilmesi konusunda merkez katalizör olarak görev yapabilme potansiyeline sahiptir.
Doç.Dr.Yavuz MAZLUM
