BOLOGNA SÜRECİ NEDİR?
Bologna Süreci, Avrupa Birliği ülkeleri arasında, Avrupa Birliği Yükseköğretim Alanını yaratmayı hedefleyen bir reform sürecidir. Avrupa Birliği dışında ülkelerin ve son olarak Kazakistan’ın da katılımı ile, halen 47 ülke bu süreci paylaşmaktadır.
BOLOGNA SÜRECİNİN AMAÇLARI NEDİR?
Bologna sürecinin amaçları aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• Çıktı temelli eğitim (Çıktı / kazanım)
• Öğrenci, öğretim elemanı ve idari kadro hareketliliğini arttırmak (Hareketlilik)
• Ulusal ve uluslarası eğitim sistemlerinin birbiri ile karşılaştırılabilir olması (Şeffaflık)
• Ulusal ve Uluslarası Yüksek Öğretim kurumlarının birbirini tanımasını kolaylaştırmak (Tanınma)
• Tüm süreci iç ve dış paydaş katılımı ile, sürekli kendi kendini denetleyen , izleyen ve besleyen bir Yükseköğretim Alanı yaratmaktır. Bu amaçlar doğrultusunda,
• Yükseköğretimde Kalite Güvencesi ve Avrupa Yeterlilikler Çerçevesini oluşturmak ve yaygınlaştırmak
• Şeffaf, birbirleriyle karşılaştırılabilir Yükseköğretim diploma ve/veya dereceleri oluşturmak
• Hareketliliği kolaylaştırmak amacı ile Avrupa Kredi Transfer Sistemini (AKTS) uygulamak
Bologna sürecinde, mezun öğrencilerin hareketliliğinde karşılaştırılabilirliği sağlamak üzere Diploma Eki oluşturmak İçin çalışmalar yapılmasına karar verilmiştir. Bu nedenle, yeterllikler ve yeterlilik düzeyleri tanımlanmıştır. TYYÇ (Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi) yükseköğretim alanında yeterlilik, herhangi bir yükseköğretim derecesini başarı ile tamamlayan bir kişinin neleri bilebileceği, neleri yapabileceği ve nelere yetkin olacağını ifade eder. Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi ise, ulusal düzeyde bir eğitim sistemindeki yeterlilikleri ve bunların birbirleriyle ilişkilerini açıklar. Diğer bir deyişle, Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi, ulusal ve uluslararası paydaşlarca tanınan ve ilişkilendirilebilen yeterliliklerin belirli bir düzen içerisinde yapılandırıldığı bir sistemdir. Bu sistem aracılığıyla, yükseköğretimde tüm yeterlilikler ve diğer öğrenme kazanımları açıklanabilir ve tutarlı bir şekilde birbiri ile ilişkilendirilebilir.
BOLOGNA SÜRECİNİN 10 EYLEM BAŞLIĞI
Bologna sürecinin 10 eylem bağlığı aşağıdaki gibidir:
1. Kolay anlaşılır ve karşılaştırılabilir yükseköğretim diploma ve/veya dereceleri oluşturmak (Diploma Eki uygulamasının geliştirilmesi)
2. Lisans ve Yüksek Lisans olmak üzere iki aşamalı derece sistemine geçmek
3. Avrupa Kredi Transfer Sistemini (AKTS) uygulamak
4. Öğrencilerin ve öğretim görevlilerinin hareketliliğini sağlamak ve yaygınlaştırmak
5. Yükseköğretimde kalite güvencesi sistemleri ağını oluşturmak ve yaygınlaştırmak
6. Yükseköğretimde Avrupa boyutunu geliştirmek
7. Yaşam boyu öğrenimi teşvik etmek
8. Öğrencilerin ve yükseköğretim kurumlarının sürece aktif katılımını sağlamak
9. Avrupa Yükseköğretim Alanı'nın cazip hale getirmek
10. Avrupa Araştırma Alanı ile Avrupa Yükseköğretim Alanı arasında bir sinerji kurmak
BOLOGNA SÜRECİ- ÜYE ÜLKELER/ÜLKE GRUPLARI VE ULUSLARARASI KURULUŞLAR
19 Haziran 1999 Bologna Konferansında Bolonya Sürecine aşağıdaki 29 ülke katılmıştır.
Bologna Sürecine Üye olan Ülkeler:
Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İzlanda, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovak Cumhuriyeti, Slovenya, İspanya, İsveç, İsviçre, İngiltere ve İrlanda
19 Mayıs 2001 Prag Bakanlar Konferansında Bolonya Sürecine katılan ülke sayısı 33 olmuştur:
Hırvatistan, Kıbrıs, Lihtenştayn ve Türkiye
19 Eylül 2003 Berlin Bakanlar Konferansında üye sayısı 40'a yükselmiştir:
Arnavutluk, Andora, Bosna-Hersek, Vatikan Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu, Sırbistan-Karadağ ve Makedonya
18-19 Mayıs 2005 Bergen Bakanlar Konferansında Sürece dahil olan ülke sayısı 45'e ulaşmıştır:
Ermenistan, Azerbaycan, Gürcistan, Moldova ve Ukrayna
Karadağ'ın 2006'da bağımsızlığını ilan etmesinin ardından 2007 yılında gerşekleştirilen Londra Bakanlar Konferansında alınan karar ile Karadağ'ın sürece sürece dahil olmasıyla üye ülke sayısı 46'ya yükselmiştir.
11-12 Mart 2010 tarihinde gerçekleştirilen Budapeşte-Viyana Bakanlar Toplantısı'nda Kazakistan'ın da sürece dahil olmasıyla bugün Bologna Süreci, 47 ülkenin üye olduğu geniş bir alana yayılmıştır.
Bologna Sürecine Üye olan Uluslararası Kuruluşlar:
Bologna İzleme Grubu (Bologna Follow-Up Group, BFUG)'nda oy kullanma hakkına sahip olan Avrupa Komisyonu dışında kalan kuruluşlar, BFUG'nin resmi danışman üyeleridir.
• Avrupa Komisyonu
• Avrupa Konseyi
• Avrupa Üniversiteler Birliği
• Avrupa Yükseköğretim Kurumları Birliği
• Avrupa Ulusal Öğrenci Birlikleri
• Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Organizasyonu- Yükseköğretim Merkezi
• Uluslararası Eğitim Avrupa Yapısı
• Avrupa Yükseköğretim Kalite Güvencesi Birliği
• Avrupa Sanayi ve İşverenler Konfederasyonları Birliği
